Każda strona internetowa jest zaawansowaną technicznie strukturą, choć na pierwszy rzut oka nie zawsze na to wygląda. Nawet prosta witryna-wizytówka musi zostać najpierw zaprojektowana, potem napisana w specjalnym kodzie. Poznaj cztery podstawowe języki programowania, które budują sieć internetową.
[materiał sponsorowany]
HTML – podstawa tworzenia stron internetowych
Metaforycznie rzecz ujmując, technologia HTML to w pewnym sensie lingua franca Internetu, elementarz każdego programisty. Serwisy internetowe tak naprawdę składają się z bloków tekstowych – ciągów znaków o określonych funkcjach. To, co widzi na stronie użytkownik, w rzeczywistości jest interpretacją przeglądarki, która „czyta” kod HTML. W kodzie programista zapisuje docelową zawartość witryny oraz odpowiednie komendy dla robota, tzw. znaczniki. Przykładowo, jeżeli chcemy stworzyć nagłówek, zastosujemy znacznik, który wyróżni tekst i umieści go w widocznym miejscu. Aby zobaczyć, jak wygląda strona internetowa „od kuchni”, wystarczy kliknąć prawym przyciskiem myszy w dowolnym punkcie i wybrać „Pokaż źródło strony”. Standardy HTML ciągle są ulepszane i rozwijane, programiści korzystali już z co najmniej kilku jego wersji. Zadanie tego języka wciąż jednak pozostaje to samo – HTML jest podwaliną każdego serwisu w sieci.
CSS – istota projektowania serwisu internetowego
Dosyć ograniczone możliwości technologii HTML nie pozwalają jednak na zaprojektowanie bardziej rozbudowanego, wielofunkcyjnego serwisu. Jeżeli witryna ma zawierać coś więcej niż kilka prostych informacji tekstowych czy graficznych, warto sięgnąć po narzędzie CSS. Są to tzw. kaskadowe arkusze stylów, czyli język, który wzbogaca szkielet strony o dodatkowe elementy takie jak różne czcionki, obramowanie napisów i obrazków, ich położenie względem siebie i inne aspekty, które wpływają na wygląd witryny. Uwaga! CSS nie jest oddzielną metodą tworzenia serwisów internetowych, ale uzupełnieniem dla kodu HTML. Nie może funkcjonować w oderwaniu od niego, tak jak nadbudowa domu nie może istnieć bez fundamentów.
PHP – skrypt do aplikacji internetowych
Wyżej wymienione technologie mogą służyć do tworzenia stron statycznych, czyli takich, które nie zmieniają swojego wyglądu przy każdym otwarciu, chyba że zostaną wprowadzone zmiany w kodzie. Częściej jednak mamy do czynienia ze stronami dynamicznymi, inaczej zwanymi aplikacjami internetowymi, które wchodzą w interakcje z użytkownikiem. Serwer HTTP generuje je na bieżąco, korzystając ze zmiennych i parametrów od przeglądarki. Aby stworzyć aplikację internetową, potrzebny jest język PHP, który na serwerze WWW działa jako moduł serwera albo skrypt CGI. Trzeba wcześniej sprawdzić, czy dany serwer ma zainstalowaną obsługę PHP. Generowanie takiej strony dynamicznej odbywa się według procesu: wpisanie adresu powoduje wysłanie żądania do serwera, serwer pobiera odpowiedni plik z kodem PHP z dysku, następnie interpreter PHP przetwarza go na kod HTML i oddaje przeglądarce. Jest to rozwiązanie dość stare i mało wydajne (obciąża serwer w znaczącym stopniu), ale zarazem bezpieczny i niewidoczny dla przypadkowego użytkownika, nie wyświetla się bowiem w kodzie źródłowym strony. Przykładem systemu, który wykorzystuje język PHP jest Drupal. Popularny system zarządzania treścią jest używany przez ponad milion stron internetowych.
JavaScript – nowoczesne strony dynamiczne
Podobną rolę pełni nowszy język skryptowy JavaScript, który jednak różni się zasadniczo od PHP. Podczas gdy technologia PHP stanowiła swego rodzaju dodatek do kodu strony, metoda JavaScript jest z nim bezpośrednio związana. Wpisując w kod określone komendy w tym języku, implementujemy konkretne funkcje dynamicznego zachowania serwisu. Możliwości JavaScript są bardzo rozległe: od przechowywania wartości w zmiennych, przez operowanie na porcjach tekstu, po rozmaite reakcje na aktywność użytkownika. Oprócz tego powszechnie stosuje się tzw. interfejsy programowania aplikacji, które pozwalają załączyć do kodu gotowy program, zamiast projektować go samodzielnie od podstaw. JavaScript jest szybszy i bardziej innowacyjny od PHP, ale pozostaje widoczny w źródle strony.
Podsumowując, cztery języki projektowania stron należy rozumieć nie osobno, ale jako kolejne etapy procesu tworzenia serwisów internetowych. Najpierw powstaje warstwa HTML, potem warstwa CSS, a dopiero na końcu warstwa PHP/JavaScript. Istnieją także inne technologie, dodatkowo rozszerzające pole do manewru, ale opisane w tym artykule metody to najbardziej podstawowe i niezbędne każdemu webmasterowi narzędzia.
