W powiecie chojnickim, w miejscowości Brusy – Jaglie, żył i tworzył artysta ludowy, Józef Chełmowski, zwany „kaszubskim Leonardem da Vinci”. Barwne rzeźby pana Józefa (zmarł 6 lipca 2013 roku) były wykonywane w drewnie lipowym. Malował również obrazy na płótnie i tworzył na szkle. Sam przygotowywał podkłady malarskie i mieszał farby. Swoje prace zaopatrywał w sentencje lub komentarze. Posługiwał się językiem polskim, szwedzkim i arabskim, a najczęściej kaszubskim. Tworzył dzieła o różnorodnej tematyce: filozoficznej, moralnej, religijnej, czy patriotycznej. Stworzył też traktat „Tajemnice Świata Światów”, gdzie snuje swoje refleksje na temat życia i śmierci. Wiele prac można podziwiać w Muzeum Zachodniokaszubskim w Bytowie, Muzeum Etnograficznym w Toruniu, czy w Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy.
Tuż przy pracowni Józefa Chełmowskiego, mieści się Chata Kaszubska, która pełni rolę Muzeum Regionalnego. Znajdują się tu eksponaty zebrane głównie przez mieszkańców wsi, związane z historią i kulturą materialną Ziemi Zaborskiej. W Chacie są również organizowane wystawy czasowe. W ogrodzie, poza rzeźbami pana Józefa, znajduje się jego prywatny skansen pszczelarski, warty obejrzenia.
Muzeum Chata Kaszubska w Brusach – muzeum z siedzibą w Brusach-Jagliach. Placówka działa w ramach tutejszego Centrum Kultury i Biblioteki im. Jana Karnowskiego.
W ramach muzealnej ekspozycji prezentowana są pamiątki, związane z historią oraz kulturą materialną Ziemi Zaborskiej. W zbiorach znajdują się m.in. dawne przedmioty codziennego użytku, zabytki techniki użytkowej. Oprócz ekspozycji stałej, w Chacie organizowane są wystawy czasowe.
W przylegającym do muzeum ogrodzie znajdują się rzeźby i ule, autorstwa artysty ludowego, Józefa Chełmowskiego.
Kontakt:
Brusy – Jaglie, (około 2 km od centrum Brus) ,tel: 52 398 32 02
Chata Kaszubska czynna: pon-pt 10-15
Poniżej: film Andrzeja Dudzińskiego pt. Księga Aniołów Józefa Chełmońskiego
Brusy odwiedził nasz reporter podczas jednej ze swoich wędrówek opisanych w Magazynie Kaszuby.
Czytaj również: skansen Józefa Chelmowskiego – apel o pomoc.
Fotogaleria – Skansen Józefa Chełmońskiego po nawałnicy, która przeszła nad południowymi Kaszubami w sierpniu 2017 roku.