Prezentujemy dzisiaj tak zwaną notację – wywiad zrealizowany przez nas w ramach projektu „Świadkowie Epoki”.
Renata Cieniewicz z domu Fajtek (ur. 1947 w Brusach), córka Leona Fajtka. Opowiada o swoim ojcu, który był tuż po wojnie dyrektorem Przetwórni „Las” w Brusach. Dwukrotnie aresztowany za „sabotaż gospodarczy”, przeniósł się do pracy do Gdyni w stoczni marynarki wojennej. W 1956 założył Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie w Gdyni.
Jak twierdzi pani Renata, kłopoty jej ojca wynikały z faktu, że – choć był dyrektorem fabryki, nie chciał zapisać się do partii. Uczciwośc brała górę nad koniunkturalizmem.
APEL DO CZYTELNIKÓW
Wśród nas są jeszcze osoby – nasze Babcie, Prababcie, Dziadkowie, Pradziadkowie – które pamiętają II wojnę światową. Oddajmy im głos. Zachowajmy ich wspomnienia i doświadczenia dla przyszłych pokoleń. Historia nie ma jednego narratora. Tych narracji jest wiele. Każdy, kto jej doświadczył, ma własną. I każda jest bezcenna.
Instytut Pileckiego w Warszawie służy upamiętnianiu, dokumentowaniu i badaniu historii XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem polskiego doświadczenia i losów obywateli polskich. To miejsce stworzone na potrzeby interdyscyplinarnej i międzynarodowej refleksji nad kluczowymi zagadnieniami tego okresu: dwoma totalitaryzmami – niemieckim i sowieckim, a także konsekwencjami ich działań – jak czytamy na stronie internetowej tej instytucji.
Instytut realizuje projekt Świadkowie historii.
W jego ramach realizowane są tzw. notacje. Są to nagrania wideo – wywiady z osobami, które opowiadają o własnych doświadczeniach. Na pierwszym planie tych opowieści pojawiają się doświadczenia dwóch wielkich totalitaryzmów XX wieku – niemieckiego i sowieckiego.
Zwracamy się z prośbą do naszych Czytelników – prosimy o informacje o osobach, które chciałyby opowiedzieć o swoich doświadczeniach.
W pierwszej kolejności będziemy starać się dotrzeć do jak największej ilości osób pamiętających drugą wojnę światową. Następnie będziemy przeprowadzać wywiady z tymi, którzy chcieliby opowiedzieć nam o latach komunizmu – do roku 1989. Wierzymy, że każda z tych opowieści jest bezcenna i warta zachowania dla przyszłych pokoleń.
W sposób szczególny ważne są dla nas doświadczenia Kaszubów i Pomorzan. W naszym regionie mamy własną opowieść, odmienną od tej, która wybrzmiewa w Warszawie czy Krakowie. Tu nie było okupacji, tu była III Rzesza – jak mówią historycy. Rzeczywiście, warunki życia na Pomorzu w latach 1939-1945 były inne niż w pozostałych częściach Polski. Czym innym była tutaj Niemiecka Lista Narodowościowa i konsekwencje jej podpisywania lub odmowy… Inaczej też wyglądało “wyzwolenie” w 1945 roku – wkroczenie Armii Czerwonej. A Kaszubi przez lata PRL-u stanowili “element niepewny”….
Przez wiele lat Kaszubi niechętnie o tym opowiadali. I mieli ku temu swoje powody. Być może nadszedł czas, by to milczenie przerwać. Uratować z tych wspomnień to, co jeszcze da się uratować.
W Warszawie, w Instytucie Pileckiego powstaje specjalne archiwum, w którym są już gromadzone notacje – nagrania wideo ze wspomnieniami świadków historii z innych części Polski. Nam przypada zadanie realizacji nagrań na Kaszubach i na Pomorzu. Niech więc i nasza – pomorska narracja, znajdzie swoje miejsce wśród innych. Bo historia to nie tylko ruchy wojsk, pola bitew, kampanie, dowódcy, traktaty i wielka polityka. Historia, jak wiemy, ma wielu narratorów. Każdy, kto zgodzi się na wywiad przed kamerą, stanie się takim właśnie narratorem opowiadając o swojej codzienności, o własnych doświadczeniach.
Jak to wygląda w praktyce?
Umawiamy się z osobą, która godzi się na to, by przed kamerą udzielić czegoś na kształt wywiadu – odpowiadając na nasze pytania opowiada o swoim życiu. Przyjeżdżamy na miejsce, rozstawiamy sprzęt i rozpoczynamy nagranie. Wszystko trwa od 1,5 do 2 godzin. Potem materiał trafia do archiwum w Instytucie Pileckiego w Warszawie. Jest dostępny dla zainteresowanych – służy edukacji i badaniom historyków.
Jeśli w Waszym otoczeniu są osoby, które zgodzą się na to, żeby opowiedzieć nam o swoim życiu – szczególnie w okresie II wojny światowej, prosimy o kontakt. Poszukujemy Świadków Historii.
***
Prosimy o kontakt pod nr telefonu: 794 263 446
lub na e-mail: [email protected].