Kaszubi żegnają prezydenta Pawła Adamowicza

Nie brakuje dzisiaj dowodów pamięci i przywiązania, a także słów wdzięczności płynących od Kaszubów, dotyczących Prezydenta Gdańska ś. p. Pawła Adamowicza. Podejmowane są inicjatywy – od Gdańska po Władysławowo na północy i Chojnice na południu, których celem jest upamiętnienie tragicznie zmarłego Prezydenta.

Szanowany przez Kaszubów

Edmund Wittbrodt, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, największej organizacji reprezentującej społeczność kaszubską, jak sam wspomina, znał Pawła Adamowicza od 1990 roku. W 1992 roku obaj wstąpili do ZK-P.

Kiedy w roku jubileuszu odzyskania niepodległości przez Polskę  mówimy: „samorządność”, „społeczeństwo obywatelskie”, „tolerancja”, „regionalizm”, to jest to coś co on[Paweł Adamowicz – red.] nie tylko nosił w sercu, nie tylko o tym mówił, ale on to realizował i rzeczywiście był to człowiek, którego szanuje Pomorze a szczególnie Kaszubi (…) – mówił Edmund Wittbrodt na antenie TVN.

Życzliwy mniejszościom

Na stronie innej organizacji, o nazwie Kaszëbskô Jednota (Stowarzyszenie Osób Narodowości Kaszubskiej) również znajduje się wspomnienie o Pawle Adamowiczu.

Kòchôł Gduńsk ë jistno całą Kaszëbską. Z Kaszëbama rôd sã pòtikôł, rôd jich słëchôł ë wespółdzejôł.[tłum.: Kochał Gdańsk i tak samo całe Kaszuby. Z Kaszubami chętnie się spotykał, chętnie ich słuchał i współdziałał.]

Autorzy artykułu przypominają, że w 2004 roku jednej ze szkół w Gdańsku nadano imię Lecha Bądkowskiego [oficer WP odznaczony orderem Virtuti Militari, Cichociemny, po wojnie wybitny działacz, dziennikarz, pisarz kaszubski] i wprowadzono tam lekcje języka kaszubskiego. W 2006 roku, który został ogłoszony przez Sejmik Województwa Pomorskiego Rokiem Kaszubskim, Paweł Adamowicz razem z przewodniczącym Sejmiku Województwa Brunonem Synakiem, promował Kaszuby w Brukseli , gdzie m.in. brał udział w happeningu, w czasie którego została ubrana w kaszubski strój figura chłopca – symbol europejskiej stolicy.

Kolejnym dowodem na przywiązanie Pawła Adamowicza do Kaszub i Kaszubów, było dekorowanie centrum Gdańska czarno-żółtymi flagami  w Dzień Jedności Kaszubów (od 2006 roku), zaś na rogatkach miasta stanęły tablice z napisem „Gdańsk – stolica Kaszub wita” (które potem zamieniono na tablice: „Gdańsk – historyczna stolica Kaszub wita”).

Kolejną zasługą Pawła Adamowicza dla kaszubskiej społeczności jest postawienie w Gdańsku pomnika Księcia Świętopełka Wielkiego (22 lipca 2010 roku). Ostatnio Prezydent Paweł Adamowicz zdecydowanie poparł protest przeciwko zamknięciu na Uniwersytecie Gdańskim kierunku etnofilologia kaszubska. Apelując do wszystkich ludzi dobrej woli o to, by obronili ten kierunek studiów, zapowiedział wsparcie – organizacyjne i finansowe dla jego utrzymania na uniwersytecie. Wypowiadając się na ten temat, mówił:

Sam nie jestem Kaszubem, ale doskonale rozumiem jak ważna jest tożsamość Gdańska i Pomorza. Trudno ją zrozumieć bez kaszubszczyzny (…). Kaszubszczyzna jest częścią naszej tożsamości – stwierdził Paweł Adamowicz jesienią ubiegłego roku.

Zapamiętamy Prezydenta jako człowieka zawsze życzliwego wszelkim mniejszościom, w tym Kaszubom, czyniącego starania o kulturowy pluralizm Gdańska – podsumowują członkowie stowarzyszenia Kaszëbskô Jednota.

Pusta noc dla Prezydenta

W Gdańsku, w dniu poprzedzającym pogrzeb Prezydenta – w piątek, 18 stycznia, o godz. 20 w Centrum św. Jana przy ul. Świętojańskiej 50 w Gdańsku, odbędzie się obrzęd Pustej Nocy za duszę śp. Pawła Adamowicza. Pusta Noc w tradycji kaszubskiej to ważny ceremoniał pożegnania zmarłego. Niegdyś w domach przy ciele nieboszczyka przez całą noc śpiewano pieśni. Miało to wymiar religijny, a dla dawnych mieszkańców Kaszub, również magiczny. W ten sposób niejako towarzyszono duszy zmarłego i wspierano ją w podróży w zaświaty. Z pewnością też był to obrzęd integrujący społeczności. Dziś coraz częściej pieśni pustonocne śpiewa się w kościołach, kaplicach cmentarnych, już nie całą noc, a kilka godzin. Niekiedy jeszcze Kaszubi spotykają się w domach rodziny zmarłego, by śpiewać pieśni religijne do rana.

Kaszubskie pieśni pustonocne wybrzmią w „świętym Janie” w Gdańsku 0 godz. 20, a wcześniej – o 19.15 Kaszubi spotkają się pod pomnikiem Świętopełka Wielkiego pod flagami kaszubskimi. Oddadzą hołd Prezydentowi i zamanifestują swój sprzeciw wobec samej zbrodni i mowy nienawiści.

Pęknięte serce ludu kaszubskiego

Różne są formy zamanifestowania uczuć, których doświadczają mieszkańcy Kaszub. Jedna z  hafciarek wyraziła swój żal w szczególny sposób. Powstał haft, którego wizerunek znajdujemy w internecie.

Pęknięte serce ludu kaszubskiego, bo wykrwawiło się jedno serce wielkiego człowieka. Naród nigdy nie zapomni a historia zapisze w swej pamięci, która przetrwa wieki – napisała na swoim profilu na Facebooku Inga Mach.

 

Nadajemy komunikat: straciliśmy człowieka

W ciągu ostatnich dni w wielu miejscowościach na Kaszubach podejmowano inicjatywy mające upamiętnić Pawła Adamowicza. Były to swoiste pożegnania Kaszubów z Prezydentem. Wzruszająca uroczystość odbyła się m.in. w Kartuzach. Po mszy św. w kościele św. Kazimierza, na kartuskim Rynku zebrało się grono osób, wokół czarno-białego portretu Pawła Adamowicza otoczonego świecami. Aleksandra Philipp, uczennica  jednej z kartuskich szkół w przejmujący sposób odśpiewała pieśń. Jej koleżanka – Marta Goluch, odczytała wiersz własnego autorstwa, napisany po śmierci Prezydenta:

poniedziałek
już południe
i pociąg
i bilet bezpowrotny

przetoczone łzy
wzruszą krzepnięcie
krwi wolności
krwi ostatniej
kropli dźwięku

nie wzruszają

człowiek bierze nóż
nie kroi chleba
trzykrotnie wini
człowieka

człowiek
upadkiem człowieczeństwa
złogeneza antroponienawiści

tunelami żył
drętwieje posłusznie
cisza
ona szumnie
pochlipuje w kącie
w cztery strony
jak ten gołąb na Neptunie
lot wstrzymuje

dobiegliśmy
na ten peron
gdzie na tory
serce spadło
gdzie orkiestra nam
wybiła dźwięk stłumiony
dźwięk
żałobny

śnieg zalepił nasze oczy
oblepione ciszą serca
nie czekają na wagony

światłem miasta
ulatują w te pokoje
co człowieka czynią duszą
dobro światem
miłość prośbą

nadajemy komunikat:
straciliśmy człowieka

a on długie ulice kołysze
dźwięczną falą
snem wśród ciszy

mężu wiary

Stwórzmy wspólną galerię

Poniżej publikujemy zdjęcia z Kartuz i Wejherowa. Wiemy, że w wielu innych kaszubskich miejscowościach również odbywały się podobne spotkania. Zachęcamy do przysyłania do nas zdjęć ([email protected]) lub umieszczania ich pod artykułem na naszym profilu na Facebooku (skopiujemy je i dodamy do poniższej galerii zdjęć). Stwórzmy razem galerię dokumentującą gesty przywiązania Kaszubów do ś.p. Pawła Adamowicza.