Jakie ujście ma Wisła? Jeszcze w połowie XIX wieku Wisła rozdzielała się na Nogat uchodzący do Zalewu Wiślanego i Leniwkę uchodzącą do Zatoki Gdańskiej. Późniejsza budowa przekopu spowodowała, że królowa polskich rzek posiada dziś dwa ujścia: ujście Wisły Śmiałej w miejscowości Górki Wschodnie oraz ujście przekopu Wisły między wsiami Świbno i Mikoszewo. To malownicze miejsce na spacer, rower i relaks.
Zimą 1840 wielki zator lodowy w miejscowości Płonia zablokował odpływ wód wiślanych w kierunku Gdańska, które runęły w kierunku Bałtyku, przerywając Mierzeję Wiślaną. Leniwka wyżłobiła sobie nowe ujście w Górkach Wschodnich. Odcinek rzeki od Górek do ujścia otrzymał nazwę Wisły Śmiałej, a stare koryto Leniwki nazwano Wisłą Martwą. Uformował się wtedy półwysep, którego zachodnią część stanowił teren obecnej Wyspy Sobieszewskiej.
Gdzie Wisła ma swoje ujście?
Koryto Wisły Śmiałej nie było jednak w stanie przyjmować ogromnej masy wód. Dlatego w 1888 roku parlament Prus zadecydował o budowie przekopu, którym planowano poprowadzić do morza część wód Wisły. Przekop miał zmniejszyć zagrożenie powodzią zatorową, umożliwiając swobodne spływanie do Bałtyku lodu i wezbranych wód powodziowych. Bieg nowego koryta wytyczono wzdłuż Przemysławy, średniowiecznej odnogi wiślanej, która w późniejszych latach zanikła.
W czerwcu 1891 ruszyły roboty ziemne. Zatrudniono przy nich średnio około tysiąc robotników oraz 40 maszyn parowych. W czasie prac przemieszczono 7 mln m3 ziemi. Budowa przekopu jako bardzo śmiałego projektu hydrotechnicznego kosztowała 20 mln marek. Zimą 1895 otwarty został liczący 7 km długości kanał między Świbnem a Mikoszewem, przez co zachodnia część półwyspu stała się wyspą. Przekop o szerokości od 250 do 400 m był otoczony wałami przeciwpowodziowymi o wysokości 10 m.
Ujście Wisły do Bałtyku
Jednocześnie z budową przekopu odcięto śluzami i wrotami przeciwpowodziowymi koryta Wisły Gdańskiej (obecnie Martwa Wisła), Szkarpawy i Nogatu. Zmieniono też przebieg wałów przeciwpowodziowych. Wykonanie kanału skróciło bieg Wisły o 10 km, przez co zwiększył się spadek końcowego odcinka. Niesione przez rzekę osady osiadają na dnie Bałtyku, zwiększając powierzchnię Polski. Szacuje się, że linia brzegowa w okolicach ujścia Wisły odsunęła się już o około 3 km w stronę Bałtyku.
Przekopanie Wisły miało jeszcze jeden skutek. Wytworzyły się tu bowiem bardzo atrakcyjne warunki do życia dla gatunków zwierząt dotychczas na tych obszarach niewystępujących. Dziś ujście przekopu jest jednym z najatrakcyjniejszych dla ornitologów miejscem w Polsce. Łącznie na tym terenie obserwowano ponad 250 gatunków ptaków. Utworzony w 1991 roku rezerwat ornitologiczny „Mewia Łacha” zajmuje obszar ponad 150 ha: 19 ha na lewym brzegu Wisły i ponad 131 ha na prawym brzegu. Kolejny rezerwat ornitologiczny utworzony został w latach 80. ub. wieku w miejscu, gdzie Nogat uchodzi do Zalewu Wiślanego.
Ujście Wisły do morza -Mikoszewo
Aby zobaczyć ujście Wisły do morza, powinniśmy kierować się na Mikoszewo, gdzie na końcu ul. Bursztynowej można zostawić samochód na parkingu leśnym. Wzdłuż ulicy ustawiono kilka tablic informacyjnych prezentujących główne walory „Mewiej Łachy” oraz jej bogactwo przyrodnicze. Z tego miejsca kierujemy się w stronę plaży, a następnie wzdłuż wybrzeża do samego ujścia. Odległość do pokonania wynosi ok. 3 km.
Drugim sposobem dotarcia blisko do miejsca, gdzie Wisła uchodzi do Bałtyku jest dojście lub dojechanie ul. Gdańską do przeprawy promowej przez Wisłę, a następnie dalszy spacer wzdłuż koryta rzeki. Przeprawa promowa Mikoszewo-Świbno u ujścia Wisły działa w sezonie wiosenno-letnim. Korzystają z niej kierowcy, rowerzyści i piesi.
W obu przypadkach trzeba okrążyć tereny rezerwatu przyrody oraz znajdujących się na jego obszarze wydm i jeziora Mikoszewskiego, co gwarantuje piękne widoki i bliskość natury. Plaża w Mikoszewie jest jedną z najspokojniejszych i najszerszych na całej Mierzei Wiślanej. Strzeżony fragment plaży znajduje się przy zejściu nr 88. Także tam skupione są nieliczne usługi gastronomiczne. Najbliżej do ujścia Wisły jest od wejścia nr 90. Aby zobaczyć, jak królowa polskich rzek łączy się z Morzem Bałtyckim, wystarczy przespacerować się plażą w kierunku zachodnim.
Mikoszewo – ujście Wisły
Mikoszewo jest obecnie najbardziej wysuniętą na zachód miejscowością gminy Stegna. Mimo atrakcyjnego położenia jest obszarem wciąż niezadeptanym przez masową turystykę. Główną drogą przecinającą wieś jest DW 501 (ul. Gdańska) przebiegająca równolegle do wybrzeża Zatoki Gdańskiej, prowadząca od prawego brzegu Wisły przez całą mierzeję aż do Krynicy Morskiej.
Natomiast Sobieszewo jest obecnie kurortem morskim, gdzie znajduje się aż 11 km pięknej, piaszczystej plaży biegnącej wzdłuż wyspy od rezerwatu „Ptasi Raj” w pobliżu ujścia do rezerwatu „Mewia Łacha”. Tym, co odróżnia plaże na wyspie od innych nad Zatoką Gdańską jest brak tłumu turystów nawet podczas wakacji. Jedną z największych miejscowych atrakcji jest stado fok, które można podziwiać, gdy wyleguje się na niewielkiej wysepce. Ciekawą osobliwość znajdziemy w okolicach wejścia nr 17 na plażę, gdzie widać krzywy las nietypowo rosnących drzew.
