Borowa Ciotka – pani kaszubskich lasów.
To duch opiekuńczy borów i lasów. Chroni drzewa przed wiatrem i bardzo płacze jak ludzie je ścinają. Biada zaś temu, kto by się odważył łamać młode drzewka i gałęzie, zrywać kwiaty niepotrzebne i podbierać ptakom jajka z gniazd. Zemści się nad nim bez litości, zamieniając go mocą swą czarodziejską w jałowiec, albo wysyłając nań chmurę kłujących komarów i os, tudzież gryzące żmije.
Dawniej na usługach jej stały także wilki, którymi wyganiała psotników z boru. W czasie polowania dziki zwierz szuka u niej ratunku przed śmiercionośną kulą. Nie dziw, że kochają ją za to ptaki, drzewa i zwierzyna. Gdy przechodzi przez bór, wysmukłe sosny i świerki szumią głośno, chyląc przed nią swe zielone korony, witają ją śpiewem sikorki, czyżyki i jemiołki czubate, przestaje na chwilę kuć niestrudzony kowal i lekarz boru, dzięcioł, a zające i wiewiórki tulą się ufnie do jej stóp.
Broni przed czarownicami
Nie tylko samym borem i jego mieszkańcami opiekuje się troskliwie Borowa Ciotka, ale także ludźmi, którzy przestępują próg jej zielonego królestwa. Tak np. broni ich przed czarownicami i błędnymi ognikami, których pełno w borze. Podczas deszczu daje im schronienie u siebie. Również zbłąkanych w borze prowadzi do swego drewnianego dworku, gdzie ich karmi, a w razie później pory zatrzymuje na noc u siebie i dopiero nazajutrz pokazuje im drogę do domu. Czuwa nad śpiącymi dziećmi w lesie, napełniając im dzbanki i koszyki bądź to malinami, bądź borówkami lub grzybami.
Rodzicom zaś, przechodzącym lub przejeżdżającym przez bór, wręcza podarki dla dzieci. Stąd wszelkie zabawki lub łakocie poza okresem gwiazdkowym przyjmuje dziecko od rodziców w przekonaniu, że podarowała je Borowa Ciotka. Nawet chleb, który ojciec zabrał ze sobą w pole lub podróż i przyniósł z powrotem do domu, choćby był czerstwy, smakuje zawsze lepiej, ponieważ pochodzi od Borowej Ciotki.
Borowa Ciotka – starsza pani z koszykiem
Kaszubi wyobrażają sobie Borową Ciotkę jako miłą staruszkę w stroju będącym jakby odbiciem boru, którego jest panią i opiekunką, mianowicie nosi szatę czerwoną jak pień sosny i zielony pas z igliwia. Czoło jej zdobi rodzaj diademu z szyszek. Na lewej ręce dźwiga kosz z owocami leśnymi, w prawej trzyma kij, którym się podpiera. Niekiedy w drodze po lesie towarzysza jej sarny – czyli borowe kozy.
[Na podstawie Słownika gwar kaszubskich na tle kultury ludowej Bernarda Sychty]
Koszulka z wizerunkiem Borowej Ciotki – 74 zł.
Do kupienia w sklepie www.pokaszubsku.pl lub poprzez kontakt osobisty pod numerem telefonu: 603 744 078
[dostępne kroje damskie i męskie, kolory: czarny i czerwony, rękaw krótki i długi]
http://pokaszubsku.pl/produkt/koszulka-borowa-ciotka-d-c-krotki-rekaw/
Hermus – demon jadu, trucizny, węży i insektów
Aleksander Labuda w książce pt. Bogowie i duchy naszych przodków (przyczynek do kaszubskiej mitologii)
pisał: Hermùs to zły duch jadu i trucizny. Żyje i działa w przyrodzie. Jest opiekunem jadowitych węży, pszczół i trzmieli, os, komarów i mrówek. Zatruwa grzyby i rośliny.
Autor przywoływał również zasłyszane zwroty, w których używano imienia Hermùsa:
– Niech nikt nie zaczepia Hermùsa, bo mu dokuczy!
– Żmija go użądliła – to pewnie zemsta Hermùsa.
– W trujących grzybach siedzi Hermùs.
– To jest na Hermùsa!
Dalej badacz mitów kaszubskich pisał:
Znamy pewną roślinkę z rodzaju skrzypu polnego pod nazwą hermùs. Rośnie na bagnistych łąkach i ich piaszczystych wzniesieniach. Ta roślina jest bardzo szkodliwa dla bydła. Krowa po hermùsu traci mleko, chudnie, a nawet zdycha. Ale w to miejsce koń toleruje hermùs i chętnie go żre jak inną trawę.
Hermùs jest sługą Morlawe. Na jej zlecenie musi zatruwać całą karmę, wszelkie jedzenie od mleczka po gorzałkę, od jabłuszka po mięsko. Gdyby nie to, nigdy byśmy nie starzeli się, tylko żyli wiecznie.
Koszulka z wizerunkiem Hermusa – 74 zł.
Do kupienia w sklepie www.pokaszubsku.pl lub poprzez kontakt osobisty pod numerem telefonu: 603 744 078
[dostępne kroje damskie i męskie, kolory: czarny i czerwony, rękaw krótki i długi]
http://pokaszubsku.pl/produkt/koszulka-hermus-d-c-krotki-rekaw/
